ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWY W PILASZKOWICACH
Zespół dworsko-parkowy. Rozległy zespół przestrzenny pochodzący z XVII w., położony na wyniosłym płaskowyżu, na zachodniej krawędzi doliny rzeki Giełczwi – złożony z nowego murowanego dworu zwróconego frontem na północ, otaczającego go pozostałościami parku założonego w XVII w., prostokątnego dziedzińca gospodarczego, zabudowań gorzelni (gorzelnia, magazyn spirytusu oraz rządcówka), oficyny, spichlerza, obory i stodoły.
Inwentarz z 1930 roku wymieniał 17 budynków gospdarczych w całym majątku, 15 domów mieszkalnych dla służby, około 6 ha ogrodów warzywnych, chmielniki oraz 14 ha sadów owocowych. W 1944 roku majątek został rozparcelowany, a zabudowania przeszły na własność Skarbu Państwa.
W latach pięćdziesiątych XX wieku park ze stawami, dwór oraz zachowane budynki gospodarcze zostały przejęte przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną "Zwycięstwo" w Brzezicach z filią w Bazarze. Niektóre budynki zachowały się do dzisiaj i pozostają w rekach prywatnych właścicieli. Zespół dworsko-parkowy wpisany do rejestru zabytków po nr A/760.
Inwentarz z 1930 roku wymieniał 17 budynków gospdarczych w całym majątku, 15 domów mieszkalnych dla służby, około 6 ha ogrodów warzywnych, chmielniki oraz 14 ha sadów owocowych. W 1944 roku majątek został rozparcelowany, a zabudowania przeszły na własność Skarbu Państwa.
W latach pięćdziesiątych XX wieku park ze stawami, dwór oraz zachowane budynki gospodarcze zostały przejęte przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną "Zwycięstwo" w Brzezicach z filią w Bazarze. Niektóre budynki zachowały się do dzisiaj i pozostają w rekach prywatnych właścicieli. Zespół dworsko-parkowy wpisany do rejestru zabytków po nr A/760.
Dwór. Budynek murowany z kamienia wapiennego z dodatkiem cegły (ceglana współczesna przebudówka) na zaprawie wapienno-piaskowej, obustronnie tynkowany. Podłogi w pokojach pierwotne drewniane na legarach, w korytarzu terrakota oraz drewniana współczesna mozaika, w sieni posadzka cementowa. Stropy drewniane z trzciną podsufitową. Schody na poddasze drewniane zabiegowe z balustradą w tralek. Schody zewnętrzne do budynku ceglane, otynkowane, jednobiegowe. Więźba dachowa krokwiowo - płaszczowa z kleszczami na dwóch rzędach stoków, podpartych od zewnątrz ukośnym mieczem. Dach kryty eternitem falistym, przybudówka mieszcząca klatkę schodową kryta blachą, nad nią drewniana oszklona weranda poddasza. Stolarka okienna i drzwiowa drewniana, bardzo zróżnicowana.
Okna skrzynkowe, dwuskrzydłowe, cztero-, sześciu- i dwunastodzielne. Drzwi zewnętrzne do budynku deskowe praz płycinowe z nadświetlem, wewnętrzne dwuskrzydłowe, płycinowe, płycinowe z oszkleniem, wtórne z płyt wiórowych.
Park. Założony w XVII w., wg tradycji przez Jana III Sobieskiego, powiększony w XVIII/XIX w. Za pierwotnym dworem widoczne pozostałości prostokątnego symetrycznego układu barokowego z XVII w., z podwójnym szpalerem lipowym tworzącym trzy boki prostokąta, z czwartej strony zamkniętego przez dwór. Od frontu pierwotny układ nieczytelny, zachowana część starych lip, wg tradycji mających tworzyć monogram M (Maria d'Arquin Sobieska). Na południowym wschodzie od dworu nowsza część parku o układzie krajobrazowym.
Spichlerz. Zbudowany w I poł. XIX w., klasycystyczny. Zwrócony frontem na północ, murowany z kamienia, otynkowany. Jednokondygnacjowy na rzucie wydłużonego prostokąta z nieznacznie wysuniętym piętrowym ryzalitem od frontu oraz nowszą piętrową przebudówką od zachodu. Narożniki opilastrowane, ryzalit z płytką wydłużoną wnęką arkadową na osi, mieszczącą prostokątny otwór wejściowy zwieńczony trójkątnym frontem z półkolistym oknem.
Po obu stronach ryzalitu wgłębne portyki na parach kolumn toskańskich, kryte stropami belkowanymi, otwarte do ryzalitu przejściami arkadowymi zamkniętymi łukiem odcinkowym. otwory okienne prostokątne, w elewacji frontowej małe poprzeczne okna przeprute w płytkich prostokątnych wnękach. Spichlerz przykryty jest dachem dwuspadowym o konstrukcji drewnianej, krokwiowo - płatwiowej opartej na trzech rzędach stolców z mieczowaniem. Dobudówka od strony zachodniej jest dwukondygnacyjna. Dach spichlerza w chwili obecnej kryty jest eternitem.
Spichlerz. Zbudowany w I poł. XIX w., klasycystyczny. Zwrócony frontem na północ, murowany z kamienia, otynkowany. Jednokondygnacjowy na rzucie wydłużonego prostokąta z nieznacznie wysuniętym piętrowym ryzalitem od frontu oraz nowszą piętrową przebudówką od zachodu. Narożniki opilastrowane, ryzalit z płytką wydłużoną wnęką arkadową na osi, mieszczącą prostokątny otwór wejściowy zwieńczony trójkątnym frontem z półkolistym oknem.
Po obu stronach ryzalitu wgłębne portyki na parach kolumn toskańskich, kryte stropami belkowanymi, otwarte do ryzalitu przejściami arkadowymi zamkniętymi łukiem odcinkowym. otwory okienne prostokątne, w elewacji frontowej małe poprzeczne okna przeprute w płytkich prostokątnych wnękach. Spichlerz przykryty jest dachem dwuspadowym o konstrukcji drewnianej, krokwiowo - płatwiowej opartej na trzech rzędach stolców z mieczowaniem. Dobudówka od strony zachodniej jest dwukondygnacyjna. Dach spichlerza w chwili obecnej kryty jest eternitem.
W budynku istnieją stropy na belkach drewnianych z deskowaniem. Po zakończeniu II Wojny Światowej spichlerz przeszedł w użytkowanie RSP i użytkowany był jako magazyn chmielu. W latach 1968 - 1979 do spichlerza została dobudowana od strony zachodniej dwupiętrowa suszarnia. Spichlerz był użytkowany do początku lat 90 tych XX wieku, kiedy to został przejęty przez Agencję Rynku Rolnego Skarbu Państwa. W 2003 roku budynek został wykupiony na własność przez prywatnego właściciela.
Obora. Obiekt powstał w drugiej połowie XIX wieku. Ściany obory zostały wymurowane z kamienia wapiennego na zaprawie wapienno - piaskowej. Rzut budynku założono na planie wydłużonego prostokąta. Obora w części południowej jest budynkiem jednokondygnacyjnym z poddaszem nieużytkowym, natomiast w części północno - wschodniej, z racji usytuowania na stoku budynkiem dwukondygnacyjnym.
Obiekt przykryty jest dachem dwuspadowym o konstrukcji drewnianej, krokwiowo płatwiowej opartej na dwóch rzędach stolców z mieczowaniem. Dach w chwili obecnej kryty jest eternitem. W budynku istnieją stropy na belkach drewnianych z bielonym deskowaniem. Nad piwnicami wykonano sklepienia kolebkowe.
Obiekt przykryty jest dachem dwuspadowym o konstrukcji drewnianej, krokwiowo płatwiowej opartej na dwóch rzędach stolców z mieczowaniem. Dach w chwili obecnej kryty jest eternitem. W budynku istnieją stropy na belkach drewnianych z bielonym deskowaniem. Nad piwnicami wykonano sklepienia kolebkowe.
Po zakończeniu II Wojny Światowej obora przeszła pod zarząd RSP i do początku lat 90 tych XX wieku była użytkowana jako początkowo zgodnie z jej przeznaczeniem, a późniejszym czasie jako magazyn chmielu. Po przejęciu budynku przez Agencję Rynku Rolnego Skarbu Państwa, budynek był nie użytkowany. W 2003 roku budynek został wykupiony na własność przez prywatnego właściciela.
Gorzelnia. Budynek gorzelni powstał prawdopodobnie w drugiej połowie XIX wieku. Gorzelnia została wymurowana z kamienia wapiennego i cegieł ceramicznych na zaprawie wapienno - piaskowej. Cegły zostały użyte w narożnikach, zwieńczeniach elewacji i w obramieniach otworów okiennych i drzwiowych. Ściany gorzelni są obustronnie tynkowane. Rzut budynku założono na planie prostokąta z dobudówką i gankiem od strony północnej. Gorzelnia jest budynkiem parterowym w części centralnej piętrowym z poddaszem nieużytkowym. Budynek od strony wschodniej posiada podpiwniczenie.
Gorzelnia przykryta jest dachem czterospadowym z daszkiem dwuspadowym nad piętrową częścią centralną. Więźba dachowa została wykonana jako drewniana, krokwiowo stolcowa.
W chwili obecnej dach gorzelni kryty pokryty jest papą asfaltową. Elementy konstrukcyjne stropów wykonano jako drewniane z podsufitką z desek. W 1946 roku gorzelnia przechodzi na własność państwa i jest użytkowana przez RSP. Pod koniec lat 50 tych XX wieku budynek jest już użytkowany jako warsztat remontowy, natomiast w późniejszych latach w jego części wschodniej urządzono mieszkania dla pracowników RSP. W 1996 roku działka wraz zabudowaniami gorzelni zostaje sprzedana prywatnemu właścicielowi za symboliczną kwotę. Nowy właściciel nie znalazł dla tego budynku żadnego przeznaczenia. Zabudowania gorzelni są w chwili obecnej użytkowane jako punkt odbioru mleka.
W chwili obecnej dach gorzelni kryty pokryty jest papą asfaltową. Elementy konstrukcyjne stropów wykonano jako drewniane z podsufitką z desek. W 1946 roku gorzelnia przechodzi na własność państwa i jest użytkowana przez RSP. Pod koniec lat 50 tych XX wieku budynek jest już użytkowany jako warsztat remontowy, natomiast w późniejszych latach w jego części wschodniej urządzono mieszkania dla pracowników RSP. W 1996 roku działka wraz zabudowaniami gorzelni zostaje sprzedana prywatnemu właścicielowi za symboliczną kwotę. Nowy właściciel nie znalazł dla tego budynku żadnego przeznaczenia. Zabudowania gorzelni są w chwili obecnej użytkowane jako punkt odbioru mleka.
Magazyn spirytusu. Budynek powstał prawdopodobnie po 1879 roku, równocześnie z gorzelnią. Ściany magazynu spirytusu zostały wymurowane z kamienia wapiennego z użyciem cegły ceramicznej na zaprawie wapienno - piaskowej. Rzut budynku założono na planie zbliżonym do kwadratu. Magazyn spirytusu jest budynkiem jednokondygnacyjnym o jednoprzestrzennym wnętrzu. Budynek przykryty jest dachem dwuspadowym, o konstrukcji drewnianej, krokwiowo - jętkowej. Dach kryty jest obecnie blachą ocynkowaną. Od 1946 roku magazyn spirytusu jest użytkowany przez RSP. Do końca lat osiemdziesiątych budynek pełnił funkcję magazynu i warsztatu. W 1996 roku zabudowania przechodzą w ręce prywatnego właściciela.
W chwili obecnej budynek jest użytkowany jako magazyn materiałów budowlanych i znajduje się w dobrej kondycji technicznej.
W chwili obecnej budynek jest użytkowany jako magazyn materiałów budowlanych i znajduje się w dobrej kondycji technicznej.
Rządcówka. Budynek powstał na przełomie XIX i XX wieku. Ściany oficyny zostały wymurowane z kamienia wapiennego i cegieł ceramicznych użytych do wykonania pilastrów i w obramieniach otworów okiennych i drzwiowych. Ściany są obustronnie tynkowane. Rzut budynku założonona planie prostokąta. Oficyna jest budynkiem parterowym, częściowo podpiwniczonym z poddaszem nieużytkowym, przykrytym dachem dwuspadowym. Więźbę dachową wykonano jako drewnianą, krokwiowo - stolcową. Dach kryty jest obecnie eternitem. W budynku istnieją stropy drewniane z otynkowaną podsufitką z desek. Po zakończeniu II Wojny Światowej budynek przeszedł na własność Państwa. W okresie użytkowania przez RSP, dawna rządcówka była początkowo użytkowana jako budynek administracyjny, a okresie od 1970 do 1999 roku jako sklep. W chwili obecnej budynek jest własnością prywatnego właściciela.
Oficyna. Oficyna powstała w drugiej połowie XIX wieku. Budynek został wzniesiony z kamienia wapiennego na planie prostokąta. Oficyna przykryta była dachem dwuspadowym. W budynku istniały stropy na belkach drewnianych z bieloną podsufitką. W latach powojennych oficyna zaadaptowana została na mieszkania dla pracowników RSP. Na początku lat osiemdziesiątych budynek został opuszczony i od tego czasu popada w ruinę.
Galeria
Warto zobaczyć
Sed ultrices nisl velit, eu ornare est ullamcorper a. Nunc quis nibh magna. Proin risus erat, fringilla vel purus sit amet, mattis porta enim. Duis fermentum faucibus est, sed vehicula velit sodales vitae. Mauris mollis lobortis turpis, eget accumsan ante aliquam quis. Nam ullamcorper rhoncus sem vitae tempus. Curabitur ut tortor a orci fermentum ultricies. Mauris maximus velit commodo, varius ligula vel, consequat est.
Fusce ut velit laoreet, tempus arcu eu, molestie tortor. Nam vel justo cursus, faucibus lorem eget, egestas eros. Maecenas eleifend erat at justo fringilla imperdiet id ac magna. Suspendisse vel facilisis odio, at ornare nibh. In malesuada, tortor eget sodales mollis, mauris lectus hendrerit purus, porttitor finibus eros lorem eget mauris.
Lorem ipsum dolor
- Maecenas lacinia nisi ac blandit tempus.
- Phasellus in neque dignissim, placerat diam ac, fermentum ex.
- Mauris vitae nunc eu nisi ultrices dictum.
- Morbi scelerisque urna nec ultricies varius.